به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

انتشار کتاب "تهدیدات هیبریدی در غرب آسیا"

تاریخ انتشار: ۳ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۶۱۱۹۰

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکز خراسان رضوی، استاد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان و دانشکده مطالعات بین الملل دانشگاه سان یات سن چین گفت: پایان نامه کارشناسی ارشد آقای جعفر عیدی نیشابوری _سراستاد نیشابوری علوم و فنون هوانوردی کشور_ پس از دفاع و کسب نمره عالی، تبدیل به کتاب شد. دکتر عنایت الله یزدانی افزود: کتاب "تهدیدات هیبریدی در غرب آسیا" بر گرفته شده از پایان نامه کارشناسی ارشد تحت عنوان: « تهدیدات هیبریدی درغرب آسیا با تمرکز بر محوریت جمهوری اسلامی ایران» متعلق به آقای جعفر عیدی نیشابوری، به راهنمایی آقای دکتر عنایت الله یزدانی و مشاوره آقای دکتر محمدعلی بصیری  است که در گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان از آن دفاع شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: به دلیل اهمیت موضوع, این پایان نامه پس از انجام تغییرات مختصر، توسط مرکز مطالعات و پژوهش های اطلاعاتی معاونت اطلاعات ارتش جمهوری اسلامی ایران، در ۳۸۷ صفحه و با تیراژ ۱۰۰۰ نسخه به چاپ رسید. دکتر یزدانی اظهار داشت: جنگ های هیبریدی یا ترکیبی، از آن دست موضوعاتی هست که به لحاظ حجم ادبیات در ایران، در مراحل ابتدایی قرار دارد و در واقع این کتاب که توسط انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی به زیور چاپ آراسته شده است، تلاشی است برای افزودن اطلاعات و دانش مخاطبان در این زمینه بسیار مهم. این استاد برجسته دانشگاه اظهار کرد: با دستیابی بشر به فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی, رفتار دولتها نیر بر اساس نحوه و چگونگی بکارگیری این فناوری ها و ابزارها در حال تغییر و دگرگونی هست و اگرچه در خصوص رفتارهای منتهی به جنگ، هنوز نبردهای سنتی کاملا مسخ نشده اند، اما به مدد فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و دیگر فناوری ها، انواع جدیدی از جنگ ها در قرن بیست و یکم در حال شکل گیری و توسعه است که به لحاظ ساختاری و ماهیت با جنگ های کلاسیک و سنتی تفاوت زیادی دارند.  دکتر یزدانی تصریح کرد: از جمله این جنگ های جدید، جنگ های هیبریدی یا ترکیبی هستند که از آن به عنوان جنگ های نسل پنجم یاد می کنند که دارای هشت مولفه؛ دیپلماسی، جنگ اقتصادی، حملات سایبری، نیروهای کلاسیک نظامی، نیروهای نامنظم و چریکی، نیروهای ویژه، عملیات اطلاعاتی و تبلیغاتی و نیز حمایت از ناآرامی ها و شورش های داخلی است.  وی با اشاره به اینکه جنگ های هیبریدی مجموعه‌ ای از عوامل سخت، نیمه‌ سخت، نرم و نیمه نرم را در برمی‌گیرد, افزود: در حقیقت طرح و کاربرد جنگ های هیبریدی زمانی ظهور و بروز پیدا کرد که با پایان جنگ سرد، مفهوم و گستره امنیت نیز دچار تغییرات اساسی شد و جهان از امنیت صرفا نظامی عبور کرد و وارد یک فضایی شد که امنیت با تهدیدها های متعدد نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، روانی، زیست محیطی، و سایبری روبرو شد که از آن به عنوان مفهوم امنیت موسع یاد می کنند. استاد دانشگاه سان یات سن چین گفت: در واقع جنگ هیبریدی یک خط ممتد از عملیات نظامی، درگیری های قومی - جمعیتی، عملیات روانی، جنگ تبلیغی- رسانه ای، هجمه فکری_فرهنگی، هدف قرار دادن سرمایه اجتماعی، القاء نامیدی و نیز فشار و تحریم های بین المللی می باشد، که با نیت از پای درآوردن جامعه هدف شکل می گیرد. دکتر یزدانی ادامه داد: این کتاب با هدف تبیین نسل‌ های نوینی از تهدیدات و جنگ‌ ها در عصر کوانتوم و تأثیر تحول سیستم روابط بین‌ الملل به سمت پیچیدگی و آشوب بر منطقه غرب آسیا و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به رشته تحریر در آمده است و با نگارش این کتاب سعی شده است تا حد قابل‌ توجهی، مطالعات نوین و گسترده‌ در خصوص تهدیدات هیبریدی در منطقه غرب آسیا صورت پذیرد. وی افزود: در واقع  این کتاب تلاشی است برای بازخوانش تهدیدها و جنگ هیبریدی در منطقه  مهم و حساس غرب آسیا و تحلیل تاثیر این نوع از تهدیدها بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران که با هدف ارتقا سطح و پیشبرد ادبیات نظامی و امنیتی و برقراری ارتباط دقیق و علمی تر ساختارهای دفاعی کشور و مراکز علمی-تحقیقاتی نیروهای مسلح با حوزه حساس و پیچیده روابط بین الملل به رشته تحریر در آمده است.  وی در پایان تصریح کرد: این کتاب در چهار فصل شامل: معرفی پارادایم و چهارچوب تحلیلی مورداستفاده در کتاب، معرفی تهدیدات هیبریدی و مکانیسم عملکردی آن‌ ها، تهدیدات هیبریدی در منطقه غرب آسیا و در نهایت تهدیدات هیبریدی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نوشته شده است و به نظر می رسد، دانشکده‌ های افسری و مراکز آموزشی نظامی، سیاسی و راهبردی نیز می‌ توانند از این کتاب ارزشمند، به‌ عنوان متن درسی استفاده کنند.  

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: جمهوری اسلامی ایران تهدیدات هیبریدی جنگ های هیبریدی بین الملل فناوری ها غرب آسیا جنگ ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۶۱۱۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا ایران هسته ای برای منطقه و جهان امنیت‌زا است؟

علیرضا سلطانی؛ اعتماد

در روزهای اخیر به دنبال تشدید چالش‌های سیاسی و امنیتی میان ایران و اسراییل (حمله اسراییل به كنسولگری ایران در سوریه و متعاقب آن حمله موشكی و پهپادی ایران به اسراییل)، بار دیگر زمزمه‌ها پیرامون دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای (زمان یا ضرورت آن) در محافل سیاسی و رسانه‌ای داخلی و خارجی افزایش یافته است.

تامل در اظهارنظرها و دیدگاه‌های مطرح شده نشان می‌دهد كه مخالفت‌ها و مقاومت‌ها در برابر ضرورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای به نسبت گذشته در داخل و خارج ایران كمتر و كمرنگ‌تر شده است.

بسیاری از افرادی كه تا پیش از این به لحاظ مسائل امنیتی و نظامی، دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را برای صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی خطرناك تلقی می‌كردند با اولین درگیری مستقیم ایران و اسراییل بر مبنای سلاح‌های متعارف (موشك و پهپاد) و تسهیل شرایط برای مواجهه بزرگ‌تر و مخرب‌تر برای منطقه، به این درك و صرافت افتاده‌اند كه یكی از مهم‌ترین عوامل جلوگیری از درگیر شدن ایران و اسراییل، ایجاد توازن قدرت میان این دو كشور در سطح منطقه‌ای است.

این توازن با توجه به بهره‌مندی یكی از طرفین یعنی اسراییل به سلاح هسته‌ای، تنها بر محور سلاح هسته‌ای شكل می‌گیرد و از این منظر ضروری است ایران مانند اسراییل هر چه سریع‌تر و فوری‌تر به سلاح هسته‌ای دست یابد تا منطقه شاهد ثبات و امنیت پایدار باشد.

این دیدگاه شاید از منظر نظریه توازن قدرت و نظریه‌های امنیتی نسل سوم و چهارم، چندان بیراه نباشد. به هر حال با توجه به شكسته شدن تابوی درگیری نظامی ایران و اسراییل در پی تحولات و تحركات نظامی اخیر دو طرف نسبت به یكدیگر، امكان درگیری نظامی گسترده با گستره منطقه‌ای و حتی بین‌المللی بسیار افزایش یافته است.

این شرایط خطرناك چه بسا بسیاری از تحلیلگران و حتی سیاستمداران جز طرفداران اسراییل را نسبت به ضرورت دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح هسته‌ای مجاب كرده است .  

با لحاظ شرایط اخیر منطقه‌ای می‌توان انتظار داشت روند تحولات سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی در قبال پرونده هسته‌ای ایران دچار تغییرات جدی شود .

غرب به رهبری ایالات متحده امریكا در طول 20 سال گذشته نتوانسته روند توسعه تدریجی توانمندی هسته‌ای ایران را با استفاده از روش‌های غیرنظامی مانند تحریم‌های اقتصادی متوقف سازد. فناوری و توانمندی هسته‌ای ایران با وجود هزینه‌های سنگین اقتصادی و توسعه‌ای آن به مرحله‌ای از ثبات علمی و فنی رسیده است به گونه‌ای كه می‌توان این توانمندی را بومی شده تلقی كرد.

از طرف دیگر با وجود نگرانی شدید غرب نسبت به روند رو به رشد توانمندی هسته‌ای ایران و امكان دستیابی این كشور به سلاح هسته‌ای و در عین حال متعهد شدن نسبت به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، در حال حاضر امكان یا توانی برای عمل به این تعهد نداشته و ندارد.

تنها امید و ابزار برای این مهم، فشارهای اقتصادی بوده است كه با وجود ضربات سهمگین این تحریم‌ها بر اقتصاد ایران و معیشت شهروندان و رویارویی نظام سیاسی این كشور با برخی چالش‌ها، نتوانسته بر اراده حاكمیت ایران بر ادامه این راه تاثیری بگذارد.

بنابراین اقدام نظامی به‌رغم اشاره‌های مستقیم و غیرمستقیم امریكا و غرب برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، به دلیل عدم آمادگی لازم این كشورها از یك سو و احساس خطر نسبت به پیامدهای شدید اقدام نظامی و گسترش آن به سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی برای یك دوره میان‌مدت دور از انتظار است.

در این شرایط اگر ایران به آستانه دستیابی به فناوری تولید سلاح هسته‌ای رسیده باشد و این مهم برای امریكا و متحدین غربی آن مسجل باشد، تنها واكنش آنها می‌تواند پذیرش واقعیت موجود و به رسمیت شناختن عضویت ایران در باشگاه دارندگان فناوری و توانمندی تولید سلاح هسته‌ای باشد . شرایطی كه دور از دسترس نیست.

این وضعیت برای كشورهای منطقه جز اسراییل به شكل دیگری قابل تحلیل است .  

ایران هسته‌ای به‌طور عام و ایران دارای سلاح هسته‌ای به‌طور خاص همواره دغدغه و نگرانی بزرگی برای كشورهای منطقه به خصوص كشورهای حوزه خلیج‌فارس بوده و در این راستا كشورهای مزبور به ویژه در دو دهه گذشته تمام تلاش خود را هماهنگ با غرب برای جلوگیری از رشد قدرت هسته‌ای ایران به كار گرفته‌اند، اما نگرانی از درگیری ایران و اسراییل در جنگی متعارف كه ظرفیت منطقه‌ای شدن بسیار بالایی دارد، می‌تواند ذهنیت این كشورها به رهبری عربستان سعودی را به سمت ضرورت ایجاد توازن قدرت منطقه‌ای از نوع هسته‌ای میان ایران و اسراییل تغییر دهد .

از سوی دیگر رهبران قدرت‌طلب در كشورهایی مانند عربستان، تركیه و مصر بالطبع دنبال بهانه‌ای برای مسلح شدن به سلاح هسته‌ای برای تضمین قدرت و بقای خود هستند.

در این میان شاید عربستان و شخص بن سلمان كه پرچم مخالفت با ایران هسته‌ای را سال‌هاست برافراشته و روحیه ماجراجویی بالایی برای ورود به عرصه‌های جدید قدرت دارد، با بهره‌گیری از بهانه ایران دارای سلاح هسته‌ای و با استفاده از دلارهای نفتی و حمایت‌های غرب و امریكا، گام در مسیر هسته‌ای شدن و دراختیار داشتن سلاح هسته‌ای گذاشته و با هزینه‌ای پایین و زمانی كوتاه به نسبت ایران، به این مهم دست خواهد یافت .

مساله‌ای كه بارها رهبران عربستان سعودی در سال‌های اخیر به آن اشاره كرده و چه بسا برای تحقق آن به لحاظ مشاهده پیشرفت هسته‌ای ایران، گام‌های عملی به صورت مخفیانه برداشته‌اند. بنابراین می‌توان گفت به لحاظ منطقه‌ای هم تابوی دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای به نسبت گذشته تا حدود زیادی شكسته شده و این كشورها علاوه بر آمادگی برای پذیرش این واقعیت در آینده نزدیك و پی بردن به دستاوردهای سیاسی و امنیتی منطقه‌ای آن (توازن قدرت منطقه‌ای) درصدد كنار آمدن با آن و مهم‌تر بهره‌گیری هوشمندانه از آن در جهت منافع سیاسی و نظامی خود برخواهند آمد .

 این دیدگاه كه خاورمیانه به دلیل عقب‌ماندگی‌های سیاسی و اجتماعی و همچنین فعال بودن كانون‌های رادیكالیسم و بنیادگرایی از نوع دولتی و فرقه‌ای و بالا بدون شدت تنش‌های ایدئولوژیك درون منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، فاقد ظرفیت‌های فكری، سیاسی و امنیتی برای در اختیار داشتن فناوری‌های مربوطه و خصوصا سلاح هسته‌ای بوده و نباید وارد رقابت هسته‌ای از نوع نظامی شود نیز قابل مناقشه است.

بر اساس این دیدگاه، خاورمیانه هسته‌ای، موجبات ناامنی و نابودی جهانی را فراهم می‌سازد. تجربه تاریخی ثابت كرده از زمان دستیابی قدرت‌های بزرگ به سلاح هسته‌ای، رویارویی نظامی مستقیم میان این كشورها از بین رفته و این كشورها خصوصا امریكا و شوروی در دوران جنگ سرد با استفاده از دیپلماسی سعی در عدم مواجهه نظامی داشتند .

این مهم در مورد جنوب آسیا و دستیابی هند و پاكستان به فناوری تولید سلاح‌های هسته‌ای در دهه 1990 مصداق دارد. از زمان دستیابی این دو كشور به سلاح هسته‌ای، مناقشات دو كشور بسیار محدود شده و جنوب آسیا امنیت بیشتر را تجربه می‌كند.

در اختیار داشتن فناوری سلاح هسته‌ای، منطق، قاعده بازی و سازوكارهای مدیریتی و امنیتی خاص خود را دارد.

از زمان دستیابی بشر به سلاح هسته‌ای، جهان امن‌تر نسبت به گذشته بوده است، چراكه دولت‌ها به این صرافت و عقلانیت رسیده‌اند كه با وجود در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای، اما امكان استفاده از آن برای تامین امنیت، نزدیك به صفر است، چراكه سلاح هسته‌ای صرفا برای داشتن و نه برای استفاده است.

این شرایط در مورد خاورمیانه نیز مصداق دارد. سلاح هسته‌ای، تندروترین و رادیكال‌ترین دولت‌ها را نیز رام می‌كند. برخلاف تصور رایج، بهره‌مندی قدرت‌های منطقه‌ای خاورمیانه از سلاح هسته‌ای، امنیت منطقه و جهان را بیشتر تامین می‌كند.

این مهم، زمینه ارتقای سطح امنیت و ثبات در منطقه، افزایش حساسیت‌های امنیتی منطقه‌ای، فروكش كردن سطح چالش‌های سیاسی و ایدئولوژیك بین كشورها، تضعیف كانون‌های اجتماعی و فرقه‌ای بنیادگرایی و رادیكالیسم در سطح منطقه و در مقابل ایجاد زمینه‌های ثبات، امنیت و توسعه خواهد شد. خاورمیانه هسته‌ای، نه تنها تهدیدی برای امنیت جهانی نخواهد بود، بلكه به تقویت امنیت و ثبات منطقه و جهان كمك كرده، عقب‌ماندگی سیاسی، اقتصادی و امنیتی خاورمیانه از روندهای جهانی را جبران كرده و زمینه و گذار آن به دوران جدیدی از ثبات و امنیت را فراهم می‌سازد.

 انتظار برای خاورمیانه هسته‌ای با توانمندی نظامی چندان طولانی نیست و دیری نخواهد پاییدکه جهان به این درك خواهد رسید خاورمیانه هسته‌ای برای امنیت پایدار جهانی ضروری و فوری است و ایران در این زمینه پیشرو خواهد  بود. 

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: طرح مخفی اسرائیل برای ایران و خاورمیانه «اسحاق بریک» ژنرال ارشد ارتش اسرائیل : ما نه تنها حماس را حتی از نظر نظامی نمی‌توانیم نابود کنیم بلکه توانایی خود را در برابر ایران هسته‌ای نیز از دست داده‌ایم (فیلم) بلومبرگ: ایران هسته ای خطر جدی تری از جنگ غزه است